Wyprysk kontaktowy

Home / Wyprysk kontaktowy

Wyprysk kontaktowy

Jest to choroba zapalna skóry spowodowana miejscowym kontaktem z substancjami chemicznymi o małej masie cząsteczkowej, lub substancjami drażniącymi. Choroba również nazywana jest kontaktowym zapaleniem skóry

Objawy choroby rozwijają się na skórze w miejscu kontaktu z substancją chemiczną. Występuje w tych miejscach świąd, rumień, czasem obrzęk, grudki a następnie pęcherzyki, które pękając sączą i tworzą nadżerki, a rozdrapane przez pacjenta mogą przekształcić w małe owrzodzenia pokryte strupem. Naskórek jest suchy, łuszczy się, występuje lichenizacja skóry, mogą pojawiać się bolesne pęknięcia skóry. Ogniska zmian skórnych są nieostro odgraniczone.

Wyróżnia się kilka postaci wyprysku kontaktowego: Wyprysk alergiczny – uwarunkowany reakcją immunologiczną typu komórkowego. Wyprysk z podrażnienia – powstaje bez udziału mechanizmów immunologicznych a więc jest niealergiczny. Wyprysk zawodowy – spowodowany kontaktem z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy, może być zarówno alergiczny i niealergiczny. Wyprysk fotoalergiczny – promieniowanie UV powoduje zmiany w budowie związku chemicznym, które powodują, że wyzwala się reakcja immunologiczna. Wyprysk fototoksyczny – promieniowanie UV powoduje zmiany w związku chemicznym, które powodują, że staje się on toksyczny.

Substancja wywołująca wyprysk kontaktuje się z komórkami naskórka a następnie przedostaje się w głębsze warstwy skóry wywołując reakcję immunologiczną, lub uszkadza warstwę rogową i działa drażniąco. Wyprysk w tym ostatnim przypadku może mieć charakter ostry gdy dochodzi do kontaktu z stężonymi substancjami. W większości przypadków ma jednak charakter przewlekły spowodowany czasem potrzebnym do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej, lub przewlekłym działaniem drażniącej substancji w małych stężeniach. Wyprysk zwykle rozwija się w miejscu kontaktu z substancją chemiczną i tym samym ma charakter zmian miejscowych, ale w czasem może mieć charakter rozsiany, gdy dostanie się do organizmu droga pokarmową lub przez inhalację

Opisano wiele różnych substancji chemicznych wywołujących wyprysk kontaktowy alergiczny. Te które najczęściej uczulają zgrupowano w tak zwany zestaw standardowy stanowiący podstawowy zestaw diagnostyczny w testach naskórkowych (patrz zakładka diagnostyka). W skład tego zestawu, a więc najczęściej uczulającymi są: nikiel, związki chromu, kobaltu, formaldehyd, substancje zapachowe (kosmetyki), substancje konserwujące, przeciwutleniające, składniki gumy, barwniki, kalafonia, lanolina, akryle, leki, balsam peruwiański. Substancjami wywołującymi wyprysk kontaktowy z podrażnienia są: mydła i detergenty, alkohole i środki odkażające, pochodne ropy naftowej, gips, cement, żywice, kleje, farby i tusze.

Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie objawów oraz wynikach testów naskórkowych (zakładka diagnostyka)